AVİD SAYI VII/2 (2018) İÇİN MAKALE ÇAĞRISI

Değerli akademisyenler, 

Avrasya incelemeleri Dergisi (AVİD)’in 2018/II. sayısı Dr. Öğretim Üyesi Ramazan Erhan GÜLLÜ‘nün misafir editörlüğünde “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Gayrimüslimler” özel sayısı olarak yayınlanacaktır.

Osmanlı Devleti’nin “Millet Sistemi” olarak ifade edilen idare sistemi çerçevesinde, gayrimüslim tebaanın idaresi için farklı bir uygulama geliştirdiği bilinen bir durumdur. Temelde İslam hukukuna dayalı bir uygulama olan olan millet sistemi, bir bölgenin darülislama katılmasından sonra buradaki Müslüman olmayan tebaaya (ehl-i zimme) himaye sağlanarak İslam hukukunun idaresi ve güvencesi altına alınması anlamına gelen hukuki bir durumdur.

Osmanlı Devleti’nde gayrimüslim tebaanın idaresi ile ilgili uygulamaların İstanbul’un fethi sonrası sistemli ve teşkilatlı bir hale getirildiği bilinmektedir. Gayrimüslimler, İslam hukuku çerçevesinde “zımmi” statü ile yönetilmekteydiler ve buna bağlı olarak da “millet” kelimesi dinî toplulukları ifade etmekteydi. Millet statüsünde kabul edilen dinî topluluklar ise Müslümanlar dışında üç gayrimüslim milleti kapsamaktaydı. Bu gruplar Rumlar, Ermeniler ve Yahudiler’den oluşmaktaydı ve kendi içlerindeki mezhebi farklılıklara göre ayrı birer millet olarak tanımlanmışlardı. İstanbul’un fethinden sonra İstanbul’da Rum Patrikhanesi ve Yahudi Hahambaşılığı’nı yeniden faaliyete geçiren Fatih Sultan Mehmed, Bursa ve civarındaki Ermenilerin İstanbul’a getirilmesi sonrası da Ermeni Patrikhanesi’nin temellerini atmıştı. Başkentteki dini merkezler (Yahudilerin idaresi biraz daha farklı olmakla birlikte), özellikle Hristiyanlar için aynı zamanda gayrimüslim tebaanın idarî merkezleri ve sorumluluk makamları idi. Tanzimat sürecine kadar bu üç millet ve bu kurumlar aracılığıyla yönetilen gayrimüslimlerin idaresi bu dönemden itibaren değişmeye başlayacak, özellikle Islahat Fermanı’nın ilânı sonrası farklı bir yönetime geçilecekti. Çıkarılan millet nizamnameleri ile gayrimüslim milletler artık dinî kurumlarında teşkil edilecek sivil ve ruhani meclisler aracılığıyla yönetileceklerdi. Bu idarî yapı birçok sorunu da beraberinde getirecek ve konuyla ilgili tartışmalar Osmanlı Devleti’nin sonuna kadar devam edecekti. Devam eden süreçte yaşanan savaşlar vb. olumsuz gelişmeler de gayrimüslimler ile devlet arasında yaşanan idarî tartışmaları daha farklı boyutlara taşıyacaktı. Milli Mücadele sonrası imzalanan Lozan Antlaşması ile ise, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gayrimüslimler artık azınlık olarak kabul edileceklerdi. Ancak azınlık tanımı Osmanlı Devleti’nin Tanzimat öncesi uygulamalarına benzer olarak sadece Rum, Ermeni ve Yahudileri kapsayacaktı.

Bu kapsamda Avrasya incelemeleri Dergisi (AVİD)’in 2018/II. "Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Gayrimüslimler” özel sayısının, bu alana katkı sağlayan, yeni ve orijinal bilimsel araştırmalardan oluşması hedeflenmiştir.

Konu ile ilgili muhtemel bazı konu başlıkları aşağıda listelenmiştir. Ancak konu başlıkları bunlardan ibaret olmayıp konu ile doğrudan ilgili başka makaleler de değerlendirilecektir.

Makaleler avid.dergi@gmail.com adresine gönderilmelidir. Yayın aşamasına ait tüm iletişim bu mail adresi üzerinden yürütülecektir.

Makale gönderimi için son tarih 1 Eylül 2018'dir.

Dergiye gönderilecek makalelerin, makale yazım kurallarına göre hazırlanmamış olmalıdır. Bu kurallar çerçevesinde düzenlenmemiş makaleler değerlendirilmeye alınmayacak, yeniden düzenlenme için yazara geri gönderilecektir. Makale yazım kurallarına şu linkten ulaşılabilir: http://dergipark.gov.tr/iuavid/page/1643